تخمدان پلی کیستیک چیست
از شایع ترین علل ناباروری در زنان تخمدان پلی کیستیک و یا تنبلی تخمدان می باشد، تخمدان پلی کیستیک یعنی ایجاد کیست و یا زنجیره ای ازکیست ها درون تخمدان است. اگر فرد در دوره بارداری باشد و دچار کیست شود، فرد بارداری سختی را تجربه خواهد کرد. برخی از داروهای هورمونی، تغییرات هورمونی، تغییر سبک زندگی و … می توانند در ایجاد این مشکل تأثیر داشته باشند.
بهتر است قبل از بررسی این مشکل، ابتدا به ساختار کیست های ایجاد شده بپردازیم. درون تخمدان های شما بخش هایی به عنوان فولیکول قرار دارند که تخمک ها را می پوشانند و نقش محافظت و تغذیه تخمک ها را دارند، هر ماه یک تخمک می رسد و با پاره شدن فولیکول ها آزاد می شوند، بدین صورت فرایند تخمک گذاری شروع می شود. در موقع آزاد شدن تخمک، فولیکول ها باید پاره شوند تا تخمک ها بتوانند آزاد شوند، حال اگر فولیکول ها نتوانند پاره شوند، تخمک و فولیکول همچون یک کیست می شوند و رفته رفته بر تعدادشان افزوده می شوند. سطح بالای هورمون مردانه آندروژن باعث ایجاد این کیست ها می شود. از طرفی در این مشکل هورمون های پروژسترون و استروژن تغییر کرده و هورمون آندروژن افزایش می یابد. افزایش وزن، افزایش انسولین از علائم تشدیدکننده این مشکل هستند.
علائم تخمدان پلی کیستیک
هیچ تستی برای نشان دادن قطعی تخمدان پلی کیستیک وجود ندارد، اما وقتی یک زن دچار این مشکل می شود، کم کم دچار علائم خاصی می شود که باید به پزشک زنان مراجعه کرد. از مهمترین این نشانه ها افزایش موهای زائد در ناحیه بازو، چانه، صورت و سینه است. پوست همچون پوست مردان شروع به کدر شدن می کند و موها شروع به نازک شدن و کم شدن. کاهش موهای زنان طبق الگوی ریزش مو مردان صورت می گیرد. کلفت شدن صدا به علت افزایش هورمون آندروژن رخ می دهد.
یکی از مهمترین نشانه های این دوران، قاعدگی های بسیار نامنظم است، معمولاً این افراد در فواصل چند ماه چندماه پریود می شوند. موقع خونریزی نیز این افراد، خونریزی های بسیار شدیدی دارند. کاهش حجم سینه و افزایش وزن، از دیگر نشانه هایی است که می تواند پزشک را در تشخیص مشکل شما کمک کند. معمولاً این افراد دچار بیماری دیابت نوع دو می شوند. و تمامی علائم ناشی از دیابت نوع را نیز دارند. وجود آکنه در صورت و بقیه بخش های بدن می توانند از دیگر نشانه های تخمدان پلی کیستیک باشند.
عوارض تخمدان پلی کیستیک
- یکی از مشکلاتی که این گروه از افراد درگیر آن می شوند، سرطان آندومتر و مخاط رحم است. تخمدان پلی کیستیک، سبب افزایش هورمون مردانه می شود و در نتیجه سبب پیدایش یک سری صفات مردانه می شود؛ یکی از این عارضه ها رشد موهای زائد در ناحیه ی چانه و صورت است، همچنین این موهای زائد می توانند همچون مردان در ناحیه بازو و سینه ایجاد شوند. کلفت شدن صدا و یا مردانه شدن صدا از عوارض برگشت ناپذیری است که فرد به علت افزایش هورمون آندروژن دچار آن می شود.
- ریزش مو به صورت مردانه، نازک شدن موها و شکننده شدن ان ها از مشکلاتی دیگری ست که به علت افزایش هورمون مردانه رخ می دهد.
- خونریزی های غیر طبیعی رحم ، جوش های هورمونی در بخش های مختلف بدن، فشار خون بالا می توانند از نشانه های دیگر تنبلی تخمدان یا تخمدان پلی کیستیک باشند.
- هنگامی که فرد این مشکل را دارد، شکل ظاهری بدن وی تغییر می کند و حجم سینه های او کاهش می یابد.
- علائم دیگری نیز همچون افزایش کلسترول و … وجود دارند که فقط در برخی از اشخاص بروز می کنند.
- آپنه خواب از شایع ترین مشکلاتی ست که اکثر آدم ها ممکن است حداقل یک بار دچار آن شوند، اما بروز پی در پی آن در هنگام خواب، نیاز به بررسی بیشتر و مراجعه به پزشک دارد.
تشخیص تخمدان پلی کیستیک
- تشخیص این بیماریبا انجام تستی قطعی میسر نمی باشد. به همین دلیل پزشکان در همان ابتدا، به بررسی تمامی علائم این بیماری می پردازند.
- قاعدگی های نامنظم با خونریزی های شدید اولین علامتی ست که پزشک را می تواند در تشخیص داشتن این بیماری راهنمایی کند.
- بلافاصله فرد باید آزمایش خونی بدهد تا سطح هورمون های او، به ویژه هورمون مردانه آندروژن، گلوکز و کلسترول او بررسی شود.
- چک کردن موهای روی بازو، سینه، شکم و صورت و همچنین اکنه های روی صورت و بدن از دیگر معاینه های تشخیصی ست، اگر فرد دچار خونریزی های غیرطبیعی باشد و یا تغییراتی در خلق و خوی فرد رخ داده باشد باید به پزشکتان اطلاع دهید، زیرا ممکن است پزشکتان برای شما غربالگری افسردگی تجویز کند ویا در مورد مشکلت آپنه خواب، وضعیت شما را بررسی کند.
- افزایش وزن و کاهش حجم سینه نیز از دیگر علائمی هستند که مورد توجه قرار می گیرند.
- اکثر زنان به این مسئله کاملاً بی توجهند و فقط زمانی متوجه این مشکل می شوند که بخواهند اقدام به بارداری کنند و باردار نشوند.
درمان تخمدان پلی کیستیک
- در درمان تخمدان پلی کیستیک از رایج ترین روش های درمانی، مصرف قرص های ضدبارداری ست که پزشک با آن میزان هورمون ها را تنظیم میکند.
- اگر فرد دچار افزایش وزن باشد، برای مشکلاتی که ناشی از تخمدان پلی کیستیک برای میزان قند خون رخ داده است، پزشکتان کاهش وزن و قرص هایی برای رفع این مشکل تجویز می کند.
- داروهای تحریک کننده تخمک گذاری و کمک به فرایند پاره شدن فولیکول ها از دیگر داروهایی هستند که پزشک ممکن است تجویز کند.
- یکی دیگر از داروهایی که تجویز می شود، کاهش دهنده های تولید هورمون های آندروژن هستند.
- بهتر است با توجه به مشکل هر شخص روش درمانی خاص نسبت به خود آن انتخاب شود.
سؤالات رایج در مورد تخمدان پلی کیستیک
آیا می توان امکان بارداری با وجود بیماری تخمدان پلی کیستیک داشت؟
بله، ولی بهتر است فرد تحت نظر پزشک باشد تا با تجویز قرص هایی روند باروری صورت گیرد، حتی اگر فرد خودبه خود باردار شود به علت مشکلات قطعی ای که به واسطه این مشکل ایجاد می شود باید تحت نظر متخصص زنان باشد.
آیا کاهش وزن در مورد این بیماری می تواند مؤثر باشد؟
بله، فرد با کاهش وزن می تواند برخی از عوارض ناشی از این بیماری را کاهش دهد.
من مشکل تخمدان پلی کیستیک دارم و باردار هستم، به نظر شما بهتر است سزارین شوم و یا به صورت طبیعی زایمان کنم؟
پیشنهاد ما این است که با سزارین، زایمان کنید.
خوردن چه مواد غذایی ای در روند بهبودی بیماری تخمدان پلی کیستیک مؤثر است؟
بهتر است از خوردن مواد غذایی اشباع شده و چرب جلوگیری شود و فرد مواد غذایی ای همچون قارچ، کلم بروکلی، کنجد، زغال لخته، جو، سبزی ها، میوه، حبوبات، ماهی و … مصرف کند، گرفتن راهنمایی از یک پزشک تغذیه می تواند به شما در درمان این بیماری کمک کند.
