فیبروم های رحمی
شایع ترین تومورهای لگنی، همان فیبروم های رحمی هستند که اغلب آن ها نیز خوش خیم هستند. منشأ پیدایش آن ها خود رحم و به عبارتی بافت رحمی می باشد. پیدایش فیبروم ها سن خاصی ندارد و ممکن است از همان دوره بلوغ بروز کنند. فیبروم های رحمی از مشکلات رایج زنان می باشند که امروزه زنان زیادی از این مشکل رنج می برند.
فیبروم ها انواع مختلفی دارند که بر اساس محل رشد آن ها نامگذاری می شوند، برخی از این فیبروم ها در خارج از رحم رشد کرده و لایه بیرونی رحم محل زندگی آنان است، به این فیبروم ها ساب سروزال می گویند که فقط در مواقعی که بسیار رشد بکند از علائم آزار دهنده آن می توان از وجود آن پی برد و یا به صورت اتفاقی در سونوگرافی های حفره لگنی، مشخص شود. به علت اینکه خونریزی های واژینال از طریق واژن صورت می گیرد، این فیبروم ها به علل اینکه در خارج از رحم قرار دارند حتی اگر خونریزی نیز بکنند، مشخص نمی شود.
انواع دیگری از آن ها در بین بافت های رحمی رشد می کنند و به آن ها اینترامورال گفته می شود، اگر این فیبروم ها در محلی باشند که منفذ و یا مسیری به داخل رحم وجود داشته باشد، هنگام خونریزی متوجه آن خواهیم شد در غیر اینصورت در اغلب موارد فرد متوجه خونریزی فیبروم های رحمی اینترامورال نخواهد شد، مگر اینکه آن ها بزرگ شوند و درد شدیدی را فرد متحمل شود.
نوع آخر که بسیار نادر می باشد،ساب موکوس و یا پدانکوله نامیده می شود که بسیار خطرناک است. این نوع فیبروم رشد کرده و بسیار ریشه دارد، می تواند بسیار گسترده شود و به بافت های رحمی آسیب برساند. این نوع از فیبروم ها قابلیت نازا کردن یک زن را دارند. با خونریزی های این فیبروم و دردهای مزمن ناحیه لگنی می توان به وجود آن پی برد.
علت فیبروم های رحمی
- فیبروم های رحمی علل گوناگونی دارند، از اصلی ترین علل فیبروم های رحمی، مسئله ژنتیک است، به همین دلیل زنانی که مادران و خواهران آن ها دارای فیبروم رحمی هستند، بیشتر مستعد ابتلا به فیبروم های رحمی هستند.
- اضافه وزن از عواملی ست که فرد را بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به فیبروم ها قرار می دهد، همانطور که در مقاله های قبلی نیز گفتیم یکی از اصلی ترین و مهمترین مشکلاتی که زنان را تهدید می کند اضافه وزن است که بسیار عوارض بدی دارد.
- تغییرات هورمونی به هر دلیلی که سبب تغییر مقدار استروژن و پروژسترون شوند، می توانند سبب فیبروم های گوناگون در ناحیه رحم شوند.
- یکی از دلایل دیگر فیبروم های رحمی که هیچ قطعیتی در آن نیست، عوامل محیطی ست که می تواند در شکل گیری این فیبروم ها مؤثر باشد.
- مواد غذایی ای که هورمون های زنان را تغییر بدهد،مصرف طولانی مدتشان می تواند باعث فیبروم ها شود، زیرا همانطور که گفتیم تغییرات هورمونی از دلایل ایجاد فیبروم ها هستند.
علائم فیبروم های رحمی
- زمانی که اندازه فیبروم ها از حدی بزرگتر شود باعث درد و خونریزی می شود. افرادی که فیبروم دارند، در طی دوره قاعدگی معمولاً دارای درد پریود و خونریزی شدیدی هستند. لکه بینی در قبل و بعد از پریودی می تواند از دیگر علائم فیبروم ها باشد.
- افرادی که دارای فیبروم هستند معمولاً دردهایی در حفره شکمی احساس می کنند که هیچ توجیهی برای این دردها وجود ندارد.
- زمانی که فیبروم ها در سایز های کمتر از ۵ سانتی متر باشند و فرد دچار درد و خونریزی و سندرم های شدید قاعدگی نشود، اصلاً مشخص نمی شود که فرد فیبروم دارد ولی اگر شروع به رشد کند ممکن است به حدی بزرگ شود که به اندام های حفره لگنی فشار بیاورد، علاوه بر ایجاد درد با فشار آوردن به مثانه باعث تکرر ادرار شود و گاهی باعث مشکل در ادرار کردن فرد می شود.
- افرادی که دارای فیبروم های بزرگی هستند معمولاً در اندام های حفره لگنی خود احساس فشار می کنند، در واقع در ناحیه شکمی خود احساس فشار دارند و انگار چیزی در شکم آن ها سنگینی می کند.
- اگر فیبروم ها در خارج رحم رشد کنند، هیچ علامتی نخواهند داشت، زیرا حتی اگر خونریزی هم بکنند به علت خارج ناحیه رحم بودن، فرد متوجه نمی شود. مگر اینکه بزرگ شوند و باعث عارضه هایی دردناک شوند.
عوارض فیبروم های رحمی
- فیبروم های رحمی ای که در لایه مخاطی رحم ایجاد می شوند، می توانند باعث نازایی شوند زیرا آن ها ریشه دوانده و باعث آسیب های جدی با بافت رحم می شوند.
- در صورتیکه اندازه آن ها از حدی بزرگ تر شود، به اندام های دیگر حفره لگنی فشار وارد می کنند و همین باعث بروز مشکلاتی می شود؛ مثلا، فشار آوردن به مثانه سبب تکرر ادرار و اختلالاتی در تخلیه ادرار می شود.
- ممکن است فرد همیشه احساس آویزان بودن و یا فشرده شدن چیزی را در ناحیه شکم خود داشته باشد.
- اگر این احساس فشار روی روده باشد، فرد در تخلیه مدفوع دچار مشکل شده و یا هنگام مدفوع کردن دچار خونریزی های رحمی می شود.
- در صورت باردار بودن، فرد دچار خونریزی شدید می شود، و پس از زایمان نیز ممکن است خونریزی های غیر طبیعی ای را تجربه کند.
- اگر فیبروم ها در ناحیه ای باشند که مجرای خروجی جنین را هنگام زایمان طبیعی بسته باشند، فرد قادر به انجام زایمان طبیعی نخواهد بود.
گاهی فیبروم ها بزرگ می شوند و به رشدشان ادامه می دهند آنقدر که فرد باید تحت جراحی هیسترکتومی قرار بگیرد. انجام عمل هیسترکتومی در صورتیکه با خارج شدن تخمدان ها باشد سبب یائسگی می شود( حتی اگر تخمدان ها خارج نشوند، فرد پس از مدتی دچار یائسگی زودرس می شود)، این دسته از افراد تمامی علائم یائسگی را تجربه می کنند.
درمان فیبروم های رحمی
- پس از مشاهده علائم فیبروم های رحمی و تأیید آن ها به کمک سونوگرافی و ام آر آی و بررسی وضعیت لگنی فرد باید درمان خود را شروع کند. گاهی اندازه فیبروم ثابت می ماند و بزرگ نمی شود، که نیاز به اقدام درمانی خاصی ندارد، اما اگر شروع به بزرگ شدن بکند باید اقدامات درمانی خاصی صورت گیرد.
- معمولاً در سنین یائسگی به علت کاهش هورمون استروژن ، فیبروم های فرد به اصطلاح خشک می شوند.
- در صورتیکه فرد باردار باشد، در هنگام سزارین می تواند اقدام به خروج این فیبروم ها بکند، ولی به علت پر خون شدن این فیبروم ها تنها پس از مشاهده آن ها در حین جراحی پزشک باید تصمیم بگیرد.
- هورمون درمانی برای رفع اختلال تغییرات هورمونی از درمان های بسیار مؤثر می باشد که در ابتدا از این روش استفاده می شود.
- آمبولی کردن رگ های اطراف فیبروم ها برای جلوگیری از خونرسانی به فیبروم ها و در نتیجه از بین رفتن آن ها از روش های مؤثری ست که امروزه برای درمان استفاده می شود. طی این روش لوله باریکی را از عروق خونی کشاله ران عبور می دهند تا به فیبروم ها برسد، سپس به کمک موادی رگ های خونرسان اطراف فیبروم مورد نظر را مسدود می کنند، این فرایند به کمک اشعه ایکس صورت میگیرد و به آن آمبولیزاسیون می گویند.
- از دیگر روش های برداشتن فیبروم ها، عملی ست که به کمک ابزار های هیسترکتومی و لاپاراسکوپی صورت می گیرد. به کمک دوربینی ابزار برش و تراشیدن فیبروم را داخل رحم می کنند و آن را از بین می برند.
اگر پزشک شما تشخیص فیبروم های رحمی داده است، باید به صورت مرتب چکاپ انجام دهید و با سونوگرافی تعداد و سایز آن ها را چک کنید تا مبادا از حدی بزرگتر شده باشند.
فیبروم های رحمی و بارداری
یکی از دلایلی که همیشه این موضوع بیان می شود که زنان قبل از بارداری باید تحت نظر پزشکی باشند، فیبروم های رحمی هستند، گاهی این فیبروم ها در محلی ایجاد می شوند که فرد نمی تواند باردار شود. البته در اغلب موارد این مشکل ایجاد نمی شود مگر اینکه فرد دچار فیبروم های لایه مخاطی شده باشد. یکی از مشکلاتی که در این دوره رخ ممکن است رخ بدهد، خونریزی های جزی و کلی می باشد. اگر فیبروم ها در کنار ناحیه لانه گزینی باشند، ممکن است فرد دچار سقط جنین ویا تولد زودرس نوزاد خود شود، از طرفی فیبروم ها وقتی بزرگ شوند، می توانند به جنین فشار وارد کنند و باعث ایجاد مشکلاتی شوند.
به علت خونرسانی بالا در ناحیه لگن در دوره بارداری فیبروم ها بسیار پرخون می شوند، به همین دلیل اغلب این افراد باید زایمان طبیعی انجام دهند، زیرا در هنگام سزارین، فرد خون زیادی را از دست می دهد یا ممکن است به طور تصادفی چاقوی جراحی به فیبروم ها برخورد بکند و باعث خونریزی شدید شود.
